Archeologický workshop na Rajeckom hrade
V dňoch 11. až 24. septembra 2017 sa uskutočnil archeologický workshop na historickom nálezisku v lokalite Hradisko, nachádzajúcom sa v katastri obce Jasenové.
Workshopu sa postupne zúčastnili rôzne skupiny dobrovoľníkov a žiaci základných a stredných škôl v Rajci. Hlavná časť aktivity sa uskutočnila v termíne od 17. do 23. septembra 2017 a bola za účasti študentov z Poľského mesta Czechowice Dziedzice a našich študentov z Rajca, celkom 10 študentov.
Výskum lokality bol vedený archeológmi Mgr. Jánom Zacharom a Dr. Milanom Horňákom. Títo sa sústredili predovšetkým na líniu opevnenia hradného jadra. To sa koncentrovalo hlavne na východnej a južnej strane hradného kopca. Z ostatných stráAn bol hrad prioritne chránený vhodnou terénnou konfiguráciou (strmé svahy). Neuralgickým bodom obrany bola predovšetkým južná časť, ktorá bola najľahšie dostupná a predstavovala tak určitú obrannú slabinu. Fortifikačná línia tu preto bola zdvojená.
Cieľom výskumu bolo najmä zistiť konštrukciu fortifikácie v jednotlivých úsekoch, jej priebehu, ako aj bližšie ozrejmiť jej datovanie. Za týmto účelom bolo vytýčených celkovo päť sond, tri na južnej a dve na východnej časti viditeľných geomorfologických útvarov signalizujúcich fortifikačné prvky. Sondami sa podarilo ozrejmiť pôvodnú konštrukciu fortifikačných línií. Ukazuje sa, že hlavným prvkom opevnenia boli jednoduché priekopy vyhĺbené do podložia. Výskum nepreukázal existenciu zložitejších valových konštrukcií, čo zrejme súvisí aj s krátkou existenciou hradu (približne jedno storočie), čo neumožňovalo výstavbu zložitejších a komplexnejších opevňovacích systémov. Výskum takisto odhalil možnú príčinu, prečo sa upustilo od ďalšej výstavby hradných architektúr. Súviselo to pravdepodobne s veľmi nestabilným podložím tvoreným nekompaktnou drvinou horniny podliehajúcou výraznej erózii, ktorá nevytvárala dostatočne stabilný podklad pre prípadnú stavebnú činnosť. Získaný hnuteľný materiál je datovateľný prevažne do 14. storočia, čo korešponduje s písomnými prameňmi o dĺžke trvania hradu. Súčasťou výskumu bude aj celkové detailné zameranie celého hradného areálu aj so širším okolím za pomoci LiDAR-ového snímkovania, ktoré umožní vytvoriť podrobný trojrozmerný digitálny model reliéfu terénu.
Na záver treba dodať, že počiatočné ciele, ako aj vzdelávací zmysel projektu sa podaril najmä v tom, že sa nielen mladí ľudia, ale všetci zúčastnení dobrovoľníci dozvedeli niečo viac o histórií našej kotliny a rozvinula sa spolupráca medzi partnermi mikroprojektu. .
Workshop archeologiczny na Rajeckim wykopalisku
Od 11. do 24. września 2017 r. odbył się workshop archeologiczny w zabytkowym miejscu na terenie wykopaliska fortu,znajdujacego sie przy wiosce Jasenove.
Workshopu stopniowo uczestniczyły różne grupy wolontariuszy i uczniów szkół podstawowych i średnich z Rajca. Główna część działalności miała miejsce w dniach od 17 do 23 września 2017 r., w której wzięło udział 5 studentów z Polski miasta Czechowice Dziedzice i 5 studentów ze Slowacji miasta Rajec.
Badania terenowe przeprowadzili archeologowie Mgr. Jan Zacharom i dr Milan Horňák. Skupili się na fortyfikacji rdzenia zamku. Koncentrujac się głównie na wschodnich i południowych burtach wzgórza zamkowego. Z innych obszarów zamek był chroniony przez odpowiednie ukształtowanie terenu (strome zbocza). Głównym punktem obrony była przede wszystkim część południowa, która była najłatwiejsza w dotarciu. Linia fortyfikacyjna została tutaj podwojona.
Celem badań była w szczególności określenie struktury fortyfikacji w poszczególnych sekcjach, jej przebieg, a także wyjaśnienie datowania. W tym celu utworzono pięć sond, trzy na południu i dwa na wschodniej części widocznych jednostek geomorfologicznych, sygnalizujące elementy fortyfikacji. Poprzez sondy wyjaśniono oryginalna strukturę linii fortyfikacyjnych. Okazuje się, że głównym elementem fortyfikacji było wykopanie rowu do podłoża. Badania ujawniły również możliwą przyczynę rezygnacji z dalszej budowy architektury zamku. Prawdopodobnie wiązało się to z bardzo niestabilnym podglebem utworzonym przez niezrozumiałe skały erozji, które nie tworzyły wystarczająco trwałego fundamentu dla jakiejkolwiek działalności budowlanej. Otrzymany materiał datuje się głównie do 14 wieku, co odpowiada źródłom pisanym długości zamku. Część badań będzie ogólnym szczegółowym celem całego kompleksu zamkowego w szerszym otoczeniu, wykorzystując obraz LiDAR, co pozwoli na opracowanie szczegółowego, trójwymiarowego cyfrowego modelu terenu.
Na koniec należy dodać, że początkowe cele, jak również cel edukacyjny projektu zostały osiągnięte w szczególności dzięki temu, że nie tylko młodzi ludzie, ale także przez wszystkich zaangażowanych wolontariuszy, dowiedzieć się więcej o historii naszej doliny i współpracy między partnerami mikroprojektu
Príloha: fotogaléria
Autor: Richard Köhler; Archív MsÚ Rajec;
